Yêu đơn phương - Bạn dám không??

Thành Vinh rả rích cả ngày, khiến cho lòng người cũng rả rích theo. Những kẻ đang yêu thì đưa bàn tay tìm gặp bàn tay sưởi ấm cho qua ngày mưa phùn gió bấc. Kẻ chưa yêu thì mơ mộng một chàng hoàng tử cầm chiếc dù đón dưới hiên trường. Còn kẻ đang yêu mà vờ như chưa yêu thì sao???

Tình yêu - tự bản chất là một cảm xúc đẹp. Nó nâng con người lên địa vị thánh thần, nó đưa con người thoát khỏi những suy nghĩ nhỏ nhen hơn kém. Bất cứ khi nào bạn yêu, bạn là thiên thần, dù tình yêu mà bạn dành cho ai đó có được đền đáp hay không được đền đáp.

Trong quá trình phát triển và trưởng thành, nhiều người cho tình yêu là tình cảm tự nhiên. Và dường như không cần học, ai rồi cũng đến tuổi cảm thấy rung động trước một cá thể loài khác giới tính nào đó. Bố mẹ có cấm đoán, xã hội có dè bỉu, thầy cô có ngượng ngùng khi nói về... đều chẳng thay đổi được gì khi dòng điện xúc cảm giới tính chạy qua. Với những quan sát như vậy, với thực tế diễn ra như vậy, việc cấm đoán tình yêu trở thành một vấn đề bất khả.

Tuy nhiên, tôi lại không nghĩ như nhiều người cùng nghĩ. Cái gì là tự nhiên, cái đó còn mang nặng tính loài. Và nếu còn mang nặng tính loài, nó vẫn không thoát khỏi những đòi hỏi của bản năng sinh lý. Một thứ tình yêu theo kiểu tự nhiên là một dạng thức tình yêu hoang dã. Nhưng tôi cũng không nghĩ tình yêu lại là một hợp đồng xã hội. Bởi khi bạn gắn yếu tố xã hội vào tình yêu, bạn đang dùng tình yêu của chính bạn như một món hàng trao đổi những vật phẩm ngang giá. Vì thế, khi tôi nói tình yêu không phải là tự nhiên, đừng nghĩ nó là quy ước xã hội. Khi tôi nói nó không phải là hoạt động xã hội, đừng nghĩ nó là bản năng sinh lý tự nhiên. Tôi muốn nói đến một thứ tình yêu vượt lên trên hai thứ đó - một thứ tình khởi nguồn từ trái tim và trau chuốt nó bằng suy tư trí tuệ.

...

Khi bạn bắt đầu rung động trước một cá thể khác giới tính, bạn sẽ tập trung chú ý họ hơn. Từng lời nói, cử chỉ, hành động của họ được bạn chăm chút từng ly từng tí. Và chính bạn cũng sẽ chú ý hơn lời ăn tiếng nói của bạn, chỉ để thu hút ánh nhìn của người mà bạn quan tâm. Có kẻ mạnh dạn tiến tới làm quen, có kẻ âm thầm theo dõi, có kẻ lặng lẽ yêu thương, có kẻ bùng cháy dữ dội... Tất cả tuỳ thuộc vào tác động dòng điện tình yêu mà bạn vừa vô tình vướng mắc.

Nếu sự chú ý của bạn may mắn được đối tượng kia chú ý đến, ngó mắt nhìn qua, tỏ vẻ thích thú và tìm được sự đồng cảm, mối quan hệ giữa hai cá thể trở thành một cam kết - một dạng hợp đồng tình yêu tự nguyện - ở đó có sự quan tâm, yêu thương, trách nhiệm, lo lắng và nghĩ về nhau một cách chủ động. Nếu mối quan hệ ngày một trở nên sâu sắc và đủ tin cậy, họ tiến tới hôn nhân, hình thành một gia đình như là hạt nhân cơ bản của xã hội.

Nếu sự chú ý của bạn không được đáp lại theo như những gì bạn cho đi, có thể do đối tượng mà bạn đang quan tâm kia đã chú ý đến đối tượng khác, có thể do đối tượng kia không tìm được vài điều tương hợp từ bạn, có thể do đối tượng kia đang chờ đón hoàng tử trong mơ... thì tình yêu giữa hai người chưa thể xác lập một cách đúng nghĩa. Cái mà chúng ta tạm gọi là tình yêu đơn phương, tình yêu từ một phía, thật ra chưa thể gọi là tình yêu, mà chỉ có thể gọi là một dạng cảm xúc bùng cháy đơn thuần. Nếu bạn đủ kiên nhẫn, bạn tiếp tục duy trì ngọn lửa đó cho đến khi đối phương say lòng, còn bằng không, bạn nhanh chóng từ bỏ đối tượng này để tìm kiếm đối tượng khác. Hẳn nhiên, mối quan hệ đơn phương này chưa thể gọi là tình yêu.

...

Tình bạn là một dạng quan hệ trong vô vàn các mối quan hệ mà ta nằm trong đó. Có những mối quan hệ huyết thống mà ta gọi là cha, mẹ, anh, chị em... Có những mối quan hệ cận huyết thống mà ta gọi là bà, con, cô, bác, chú, gì... Có những mối quan hệ dựa trên sự trao truyền tri thức mà ta gọi là thầy, cô... Có những mối quan hệ mà ta gọi là gia đình mà ta gọi là vợ, chồng... Và có cả những mối quan hệ đồng học, đồng niên, đồng chí, đồng sở thích... mà ta gọi là bạn bè.

Tình bạn thường thường được xây dựng dựa trên những điểm chung, đôi khi có sự bổ khuyết cho nhau, đôi khi có sự hỗ trợ nhau. Chúng hình thành một cách tự nhiên như hai con cún gần nhau thì quý mến nhau, và mối quan hệ này tiếp tục vững bền cho đến khi con cún này tác động vào lợi ích con cún kia thì mối quan hệ này sẽ chấm dứt. Bạn cứ nghiệm tất cả những tình bạn mà bạn đã từng trải qua mà xem, chúng đơn giản chỉ là còn gặp gỡ thì còn hỗ trợ, cứ chạm vào lợi ích sát sườn của nhau sẽ chẳng còn tình bạn nào hết. Và vì nó thường được xây dựng dựa trên những điểm chung, nên hoạ hoằn hoặc thậm chí là không có những tình bạn khác giới tính. Cực đoan như tôi thì hay nói thẳng: không bao giờ có tình bạn khác giới cả, nếu có, chẳng qua chúng chỉ che đậy cho một dạng cảm xúc đơn phương nào đó của một trong hai.

Bạn đang gọi một người khác giới nào đó là bạn? Tôi tin là có. Nhưng đó hẳn không là "bạn" đúng nghĩa mà chỉ là "bè" nếu giữa hai người là hoàn toàn trong sáng. Tụ tập dăm ba đứa kết thân, thành lập nhóm trong đó có đủ nam và nữ, lâu lâu gặp gỡ nhậu nhẹt, kể chuyện đôi ba câu... Đấy là mối quan hệ thường thấy giữa nam và nữ nếu giữa họ không có tình yêu giới tính. Sẽ không có người được gọi là bạn - theo kiểu tri kỷ tri âm - giữa một nam và một nữ. Tôi rất cực đoan trong vấn đề này, và tôi biết ngoài xã hội có thể sẽ không như tôi nghĩ.

...

Bạn đang yêu một người "bạn"? Chuyện đó quá bình thường, trong mắt tôi. Nếu bạn không yêu họ, hoặc họ không yêu bạn, thì mới là lạ. Làm gì có kẻ nam kẻ nữ được gọi là "bạn" của nhau nếu một trong hai không thương thầm nhớ trộm người kia. Bạn không phải là đột biến gen trong mắt tôi, về các mối quan hệ giữa nam và nữ, nên trước hết hãy nhủ thầm với lòng mình: chuyện của mình cũng bình thường thôi.

Và có thể Chúa phán rằng những kẻ đang yêu cần phải tôi rèn qua nhiều thử thách khắc nghiệt. Có những thử thách khách quan, đến từ gia đình hoặc điều kiện xã hội; và cũng có cả những thử thách chủ quan đến từ hai cá nhân: kẻ này yêu người người này còn người này lại yêu kẻ khác. Bạn đang gặp thử thách trong tình yêu của bạn? Chuyện đó cũng thường thôi, chẳng có gì quá xa lạ cả. Vấn đề là có kẻ đã gục ngã trước thử thách, có kẻ vượt qua được thử thách, có kẻ lại bảo không đáng tốn sức cho những thử thách...

...

Như tôi đã nói, tình yêu không phải là dạng bản năng tự nhiên, điều đó có nghĩa là bạn cần phải học về nó. Nhưng nó cũng không phải dạng quan hệ xã hội, nên bạn đừng mất công tính toán được mất với nó.

Bạn cần phải đến với tình yêu như kẻ học việc nghĩa là thế nào? Bạn đã có những rung động với một đối tượng nào đó khác giới tính, nghĩa là bạn đã có năng khiếu trong lãnh vực này. Việc tiếp theo là làm sao để phát triển năng khiếu đó? Theo tôi, như một đứa trẻ ngỡ ngàng trước một công việc nào đó, chúng cần tập quan sát, lập đi lập lại đến thành thục. Nhưng chỉ có như vậy, cùng lắm đứa trẻ mới chỉ là công nhân thôi. Muốn phát triển từ thợ đến thầy, bạn còn phải yêu việc bạn đang làm, từng khoảnh khắc một, chứ không chỉ đơn thuần là thói quen. Và đỉnh cao nhất của việc thành thầy, chính là bạn có khả năng sáng tạo ra những phương thức mới, hình thái mới, hơn là lập đi lập lại những gì đã được dạy. Sáng tạo trong tình yêu nghĩa là như thế nào?? Tình yêu đủ độ chín trong bạn sẽ dẫn đường bạn. Hỏi tôi, bạn mãi chỉ là anh chàng công nhân cần mẫn mà thôi.

Bạn cần phải từ bỏ ý niệm xã hội trong tình yêu nghĩa là thế nào? Nghĩa là bạn phải từ bỏ mọi ý niệm so sánh người này người kia như một món hàng cần chọn lựa. Bạn phải từ bỏ ý niệm được mất trong tình yêu với người này người khác. Khi bạn yêu, bạn chỉ cần yêu, đáp lại tình yêu của bạn hay không là chuyện của họ chứ không phải của bạn. Khi bạn yêu, bạn đừng nghĩ đến khái niệm chờ bao lâu thì người ta sẽ gật đầu, được cái gì khi chờ đợi và mất cái gì khi từ bỏ. Khi bạn yêu, cái duy nhất bạn có thể là phát huy hết năng khiếu của mình. Đừng quan tâm đến đơn phương hay song phương, đừng quan tâm đến lỗ lã, đừng quan tâm đến việc mình đang hy vọng trong vô vọng. Có thể người ta yêu người khác rồi, lấy chồng rồi, già cả rồi, hoặc ngay cả chết rồi... thì với bạn, việc duy nhất bạn có thể là tiếp tục nuôi dưỡng tình yêu trong bạn. Đừng đem ý niệm "mù quáng" ra để biện hộ trong trường hợp này, bởi khái niệm "mù quáng" cũng chỉ là khái niệm của một xã hội tính toán được mất hơn thua mà thôi.

Nếu bạn thấy hai việc trên khó làm quá, và bạn không thể thực hiện được, thì chẳng ai cấm bạn từ bỏ mục tiêu này và tìm kiếm mục tiêu khác có duyên với bạn hơn. Tình yêu - đơn giản thôi mà - có trăm kiểu yêu nên trăm ngàn hình thức định nghĩa - Đừng dại dột theo lời tôi nếu với bạn, sự nghiệp và dòng giống phả hệ gia đình của bạn quan trọng hơn tình yêu. Còn với tôi, vì chẳng cần sự nghiệp lẫn chẳng quan tâm đến việc duy trì nòi giống, thì dại gì mà không sống chết với tình yêu.